Chwila refleksji: maja 2016

Artykuł ukaże się w nr. letnim 2016r w kwartalniku "ANTIDOUM - profilaktyka, wychowanie, zdrowie"

Agnieszka Chudzik

Gry i zabawy wdrażające do rozwoju zachowań prozdrowotnych na podstawie Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne

Jedną z najważniejszych wartości w życiu człowieka jest zdrowie zarówno zdrowie fizyczne jak również umysłowe czy też emocjonalne. Dorośli potrafią w dużej mierze sami o nie zadbać. Dzieci potrzebują do tego dorosłych. Dzięki nim a także ich przykładzie poprzez naśladownictwo, dzieci uczą się w jaki sposób można o nie zadbać.

Informacje o zdrowiu oraz zasadach dbania o nie, dziecko zdobywa jednak nie tylko w domu ale również w placówkach oświatowo - kulturalnych, takich jak szkoła, dom kultury czy też przedszkole. To ostatnie przyczynia się nie tylko do informowania dzieci o właściwych zachowaniach prozdrowotnych ale przede wszystkim wdraża dzieci i kształtuje w nich owe zachowania.

Zachowania prozdrowotne są jednym z głównych celów, jakie kształtuje w dziecku przedszkole. Wyrazem tego staje się nowa podstawa programowa, zgodnie z którą jednym z głównych celów wychowania przedszkolnego staje się troska o zdrowie i sprawność fizyczną dziecka. Troska ta, wyraża się poprzez określony wymiar czasowy ( 1/5 czasu spędzonego w przedszkolu ) a także poprzez gry i zabawy ruchowe .

Gry i zabawy ruchowe są jedną z najciekawszych metod pracy a co najważniejsze bardzo lubiane przez dzieci. Dzięki temu dzieci chętnie i aktywnie uczestniczą w zabawach, które dają im nie tylko satysfakcję ale przede wszystkim pozwalają na podniesienie sprawności ruchowej. Co więcej, mają one bardzo ważne znaczenie w wszechstronnym wychowaniu i rozwoju dziecka. Wpływają nie tylko na samą sprawność ruchową, czego wyrazem jest rozwijanie cech fizycznych (np. kształtowanie odpowiedniej postawy ciała), sprawności fizycznej ( rozwijanie szybkości, wytrzymałości, siły) czy też podnoszenie stanu zdrowia (zapobieganie chorobom) ale również na wychowanie umysłowe, estetyczne, społeczno- moralne oraz psychiczne.

By bliżej przyjrzeć się temu zagadnieniu opisana zostanie poniżej jedna z metod ruchowych, zwaną Metodą Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne.

Ruch Rozwijający Weroniki Sherborne23 to zajęcia ruchowe mające na celu: posługiwanie się ruchem jako narzędziem wspomagania rozwoju psychoruchowego dziecka. Dzięki temu stwarza się dziecku okazję do poznania własnego ciała, usprawnienia motoryki, poczucia siły, sprawności i w związku z tym możliwości ruchowych. Dzięki temu dziecko zaczyna mieć zaufanie do siebie, zyskuje poczucie bezpieczeństwa a także nawiązuje kontakty z innymi osobami.

Metoda ta ma zastosowanie nie tylko w popularnych zajęciach ruchowych ale również w terapii oraz profilaktyce jako:

l metoda wspomagająca rozwój;

l forma pomocy dzieciom i młodzieży w różnych trudnych sytuacjach;

l forma osiągania odprężenia, w zajęciach odprężająco – relaksacyjnych;

l forma integracji grupy a także.

l zapobiega powstawaniu zaburzeń jeśli włączymy ją w program.

Metoda Weroniki Sherborne skupia się wokół trzech typów ruchów. Ruch "z" , w którym jeden z parterów jest bierny, drugi aktywny, ruch " przeciwko", mający na celu uświadomienie dzieciom ich własnej siły przy współdziałaniu z partnerem oraz ruch "razem " skupiający się wokół jednakowego zaangażowania obydwu osób. Ruchy te, podzielone zostały na kategorie, wśród których wyróżniono24.

- ruch prowadzący do poznania własnego ciała ( stopy, kolana, nogi, biodra), dzięki któremu kształtuje się poczucie własnej tożsamości i wyodrębnienie własnego „Ja” od otoczenia;

- ruch kształtujący związek jednostki z otoczeniem fizycznym, mający na celu wykształcenie orientacji w przestrzeni, by na tej podstawie mógł się wytworzyć związek człowieka z tym co go otacza oraz by człowiek czuł się swobodnie w otaczającej go przestrzeni a także aby się jej nie obawiał oraz;

- ruch wiodący do wytworzenia się związku z drugim człowiekiem, sprzyjający wytworzeniu się zaufania do drugiego człowieka a na tej podstawie budowania związku z drugim człowiekiem. Celem czynności ruchowych tej kategorii jest zachęcanie uczestników do nawiązywania pozytywnych i znaczących kontaktów z innymi osobami, opartych na wzajemnym poznaniu i zrozumieniu potrzeb partnera oraz na wzajemnym zaufaniu. Do wytworzenia tej więzi dochodzi właśnie w trakcie związków międzyludzkich tzn.:

ruchu „z”- w którym jeden z partnerów jest bierny a drugi zaś aktywny i opiekuńczy. Ruch ten wymaga ze strony partnera zrozumienia potrzeb i możliwości drugiej osoby oraz całkowitego zaufania ze strony drugiej osoby, w ten sposób buduje się wzajemne zaufanie,

ruchu „przeciwko” - którego celem jest uświadomienie uczestnikom ich własnej siły przy współdziałaniu z partnerem bez użycia agresji. Ma on charakter zabaw pseudoagresywnych, umożliwia dzieciom poznanie własnych i cudzych sposobów reagowania, uczy radzenia sobie w sytuacji konfliktu. Ta świadomość pozwala kontrolować swoje emocje i zachowania oraz

ruchu „razem” – który jest czynnością ruchową wymagająca jednakowego zaangażowania partnerów.

Udział w nich wymaga wzajemnego zaufania, zrozumienia, i współpracy co poprzez zabawy jest kształtowane u dzieci ale również jest warunkiem osiągnięcia sukcesu.

· ruch prowadzący do współdziałania w grupie – ruch podobny do ruchu wiodącego do wytworzenia kontaktu z drugim człowiekiem;

· ruch kreatywny, którego cechą jest spontaniczność, kreatywność oraz swoboda.

Metoda Weroniki Sherborne przynosi wiele korzyści nie tylko dla zdrowia fizycznego ale również psychicznego dzieci. Daje ona dzieciom radość, pewność siebie, okazję do rozładowania agresji, poczucie bezpieczeństwa, poczucie siły i własnej wartości. Ponadto daje dzieciom poczucie więzi i harmonii z grupą25. Jednakże aby zajęcia przyniosły korzyść należy tutaj przestrzegać reguł ich prowadzenia, do których należą

– dobrowolne uczestnictwo;

– udział we wszystkich ćwiczeniach;

– przestrzegania praw dziecka, mając na uwadze jego samopoczucie

– stopniowanie trudności;

– uczenie dziecka używania siły ja i zachowania delikatności;

Ogólnie mówiąc, metoda W. Sherborne jest dobrą metodą stosowaną w pracy z dziećmi szczególnie, gdy chodzi o zajęcia ruchowe. Poprzez gry i zabawy jakie realizowane są na w/w zajęciach dzieci mają możliwość nie tylko integrowania się, rozwijania swojej sprawności ale również zaspokajają swoje poczucie własnej wartości. To zaś ma wpływ za ich zdrowie psychiczne a także sprawność fizyczną. Dzięki ruchowi, który jest naturalną potrzebą dzieci i młodzieży metoda ta zaspokaja wiele potrzeb, do których szczególnie można zaliczyć: potrzebę bezpieczeństwa, więzi a co najważniejsze potrzebę akceptacji nie pomijając przy tym sprawności ruchowej.

23 M. Bogdanowicz, B Kiesiel, M. Przasnyska. Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. W terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. Warszawa 1992, WSiP, s. 3 – 122.

24 M. Bogdanowicz, B Kiesiel, M. Przasnyska. Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. W terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. cyt. wyd., s. 10-14.

25 M. Bogdanowicz, B Kiesiel, M. Przasnyska. Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki Sherborne. W terapii i wspomaganiu rozwoju dziecka. cyt. wyd., s. 48.